Als u gezond bent denkt u niet graag na over wat er kan gebeuren als u afhankelijk wordt door een ernstige ziekte, zoals dementie.

Op dit moment hebben ongeveer 250.000 patiënten de ziekte van Alzheimer, een vorm van dementie. Men schat dat in 2040 ongeveer 500.000 mensen in Nederland Alzheimer zullen hebben. Op dit moment heeft 1 op de 10 mensen onder de 65 jaar en 1 op de 3 boven de 80 jaar een vorm van dementie. Iedere 15 minuten krijgt iemand dementie (bron: VUmc Alzheimer Center).

Daarom is het goed om juist nu uw rechtsbescherming goed te hebben geregeld. Voor de "je weet het maar nooit situaties". Dit is niet vreemd, immers, op meerdere momenten in het leven regelen mensen zaken voor later zoals bijvoorbeeld ouders die kinderen krijgen en daarover een voogd benoemen.

Waar u zoal aan kunt denken:
* een algemene volmacht of levenstestament maken
* het maken van uw testament en/of codicil
* een behandelverbod of euthansieverklaring regelen.

Zelf de regie houden

Als u zelf de regie wilt houden over uw leven is het aan te bevelen een levenstestament te maken.

Indien u niets heeft geregeld en u kunt het zelf niet meer is een alternatief dat er over uw vermogen een meerderjarigenbewind wordt ingesteld via de Kantonrechter. Dit is een verzoekschriftprocedure waarbij u zelf, uw partner of uw naaste familie het bewind door de rechter kan laten instellen. Velen ervaren een dergelijke procedure als bezwaarlijk.
Daarnaast ziet met name de partner er tegen op om voor beschikkingshandelingen, zoals het verkopen van de woning of het wijzigen van de hypothecaire geldlening telkens toestemming aan de rechter te moeten vragen. Voor het kunnen en mogen doen van schenkingen aan kinderen is ook toestemming van de rechter vereist. Deze wordt alleen verstrekt als er sprake is geweest van een jarenlange schenkingstraditie. Dit kan zeer belemmerend zijn als men vanuit het oogpunt van besparing van erfbelasting of beperking van de eigen bijdrage voor de AWBZ alvast vermogen aan de kinderen wenst over te hevelen.
Voorts wordt het jaarlijks financieel rekening en verantwoording moeten afleggen aan de rechter nogal als bezwaarlijk ervaren. Een cliënt van mij opperde laatst nog, het lijkt wel alsof ik, in plaats van mijn echtgenoot, onder curatele ben gesteld. Kortom: bescherm elkaar, ook bij leven!

Het levenstestament

In het levenstestament neemt u uw wensen op voor de situatie waarin u tijdens uw leven niet meer in staat bent om uw zaken zelf te regelen. In het levenstestament regelt u overigens niet wat er met uw bezittingen moet gebeuren na uw overlijden. Dat regelt u in een testament.

U bepaalt in het levenstestament aan wie u een volmacht wenst te geven. Aan deze persoon of personen legt u gedetailleerd vast welke taken hij of zij krijgt en geeft u aan wanneer de volmacht ingaat (direct of bijvoorbeeld na een medische verklaring waaruit blijkt dat u uw belangen niet meer kunt behartigen).

U kunt zelf bepalen welke taken in de volmacht komen te staan, zoals:
* het mogen beschikken over banktegoeden
* het beleggen van vermogen
* de verkoop van uw woning
* het vestigen van een hypotheek
* het afwikkelen van erfenissen
* het doen van schenkingen
Bij ondernemers kan een ondernemersvolmacht worden opgenomen.

Naast de volmacht kunt u in het levenstestament ook bepalen wat er in bepaalde situaties moet gebeuren zoals:
* wilt u wel of niet worden behandeld als u ziek bent; moet de gevolmachtigde het recht hebben om namens u een second opinion te vragen bij een andere arts;
* mocht er toch een mentor of bewindvoerder over u benoemd worden, wie moet dat dan bij voorkeur zijn;
* praktische zaken zoals uw toegangscodes op internet, het verwijderen van uw profielen op sociale netwerken, de verzorging van uw huisdieren.

200% vertrouwen

Het is zaak dat uw belangen worden behartigd door iemand in wie u het volste vertrouwen hebt. Bij mijn besprekingen stel ik altijd dat als u iemand volmacht geeft er niet sprake moet zijn van 100% maar van 200% vertrouwen. Of, zoals een moeder na het tekenen van het levenstestament tegen haar gevolmachtigde dochter zei: zo, nu ligt mijn lot in jouw handen. Waaraan zij snel toevoegde: maar ik vind het wel een heel fijn en vertrouwd gevoel.

Ook kunt u bepalen of degene die volmacht heeft verantwoording moet afleggen en/of dat er toezicht op hem/haar moet worden gehouden. Bijvoorbeeld als één van de kinderen door u is aangewezen als gevolmachtigde door hem of haar verantwoording moet worden afgelegd aan u en de andere kinderen of aan een onafhankelijk persoon zoals de notaris.

Indien u uw eigen situatie wilt bespreken: bel ons gerust voor het maken van een vrijblijvend gesprek tel. 0515-43 56 00.

Artikel Vitaal Journaal mei 2014
Deze rubriek wordt verzorgd door mr. Karin Rientjes, uw familie notaris te Sneek.