Als echtscheidings-/familie notaris valt het mij op dat ook samenwonenden zich steeds vaker tot ons wenden voor het regelen van de ontbinding van hun relatie.

De beëindiging van een samenwoningsrelatie is zeker niet minder heftig dan de beëindiging van een huwelijk. Het enige verschil is dat voor de verbreking van de relatie geen uitspraak van de rechter nodig is en geen partneralimentatie is verschuldigd.

Wel zal er van alles geregeld moeten worden, het liefst in goed overleg. Als dat laatste door allerlei omstandigheden maar moeizaam gaat, biedt mediation zeker uitkomst. Je wilt immers iets dat goed is begonnen ook goed afronden. Daarnaast: bedenk dat je als partners uit elkaar gaat, maar als ouders bij elkaar blijft, levenslang.

Bij samenwonenden met minderjarige kinderen geldt op grond van de Wet Bevordering Voortgezet Ouderschap en Zorgvuldige Scheiding de verplichting om een ouderschapsplan op te stellen.

De wetgever wil dat vanuit het oogpunt van de bescherming van kinderen de norm dient te zijn dat alle ouders die uit elkaar gaan met elkaar afspraken maken over de situatie van de kinderen na de scheiding, ook als die ouders ongehuwd zijn.

De wet geeft elke ouder die het gezag over het kind heeft het recht het kind te mogen verzorgen en opvoeden, ook de plicht hiertoe. Daarbij wordt uitgegaan van een gelijkwaardig recht.

Van het scheidingsconvenant maakt het kinderconvenant een wezenlijk onderdeel uit. Daarin wordt namelijk het ouderschapsplan opgenomen.
Dit plan geeft de wijze aan waarop ouders hun zorg- en opvoedingstaken verdelen of het recht en de plicht tot omgang. Verder wordt de wijze waarop ouders elkaar informatie verschaffen geregeld en hoe zij elkaar zullen raadplegen over gewichtige aangelegenheden met betrekking tot de persoon en het vermogen van hun minderjarige kinderen.

De onderlinge verdeling van de zorg- en opvoedingstaken in samenhang met ieders andere taken binnens- en buitenshuis, hoe ziet ieder de verdere opvoeding, hoe wordt hierover gecommuniceerd en tot slot hoe wordt de zorg, opvoeding en studie van de kinderen gefinancierd. Wie betaalt wat, oftewel hoe zit het met de kinderalimentatie. Gaat men uit van een co-ouderschap of van een omgangsregeling. Moet het ouderschapsplan, gezien de verschillende levensfasen van de kinderen, ook bij tijd en wijle worden bijgesteld?

De wet kent evenwel geen toetsing bij samenwoners van het ouderschapsplan. Bij huwelijken geldt die toetsing wel. Immers de echtscheiding zal pas worden uitgesproken als het ouderschapsplan is goedgekeurd. Wel is het bij samenwoners mogelijk dat als een ouder erop staat dat er een ouderschapsplan komt, die ouder dat af kan dwingen via de rechter.

Nu bijna de helft van de samenwoners een samenlevingscontract maakt, is het wellicht een idee om ook de verplichting tot het opmaken van een ouderschapsplan daarin op te nemen. Immers, je maakt een dergelijk contract om zaken voor nu en voor later te regelen. Bovendien, er zijn enorm veel andere voordelen verbonden aan het opmaken van een dergelijk contract, ook in fiscaal opzicht. Mijn motto: wees zuinig op elkaar, maak een samenlevingscontract.

UIT DE NOTARISPRAKTIJK Sneeker Nieuwsblad aug. 2011. Deze rubriek wordt verzorgd door mr. Karin Rientjes, notaris verbonden aan Rientjes Notariaat te Sneek.