UIT DE NOTARISPRAKTIJK mei 2009. Deze rubriek wordt verzorgd door Rientjes Notarissen te Sneek.
Het vergeten huis. Ons vak bestaat uit veel controlewerk. Immers zekerheid staat voorop. Dat is ook van belang voor het economische handelsverkeer. Je moet er op kunnen vertrouwen dat het goed is.
Bij de levering van een woning is dat niet anders. Zo controleren wij ondermeer of degene die het huis heeft verkocht inderdaad wel volledig gerechtigd is om de eigendom van die woning over te dragen. Het komt voor dat echtgenoten in een convenant alle gemeenschappelijke goederen verdelen en het huis toedelen aan één van hen. Er wordt daarbij wel eens over het hoofd gezien dat voor de levering van een woning een notariële akte vereist is. Deze akte dient vervolgens ingeschreven te worden in de kadastrale registers.
Zo kwam het bij mij in de praktijk voor dat man en vrouw, in algehele gemeenschap van goederen gehuwd, vergeten waren om na hun echtscheiding de woning daadwerkelijk te leveren. De man bleef met zijn dochter in de voormalige echtelijke woning wonen. Partijen waren het eens dat hij de woning zou krijgen. Hij betaalde de hypotheekrente, alle onderhoudskosten, de onroerend zaakbelasting en alle overige kosten met betrekking tot deze woning.
De man kwam circa 18 jaar later bij mij omdat hij een tweede hypotheek op de woning wilde vestigen. Uit kadastraal onderzoek bleek de woning gewoon op naam van de man te staan. Hij had destijds alleen de woning aangekocht en geleverd gekregen. Geen probleem zou je denken? Helaas wel. Door de ontbinding van de gemeenschap van goederen waarin hij gehuwd was kon de man niet meer zelfstandig over de woning beschikken en was de medewerking van zijn ex-echtgenote nodig. Dit bleek ons na controle van de persoonsgegevens via de Gemeentelijke Basis Administratie en vergelijking hiervan met de datum van eigendomsverkrijging van de woning en de datum van echtscheiding.
De ex-echtgenote wenste wel medewerking te verlenen aan het leveren van haar aandeel in de woning aan de man, mits hij met haar de waarde van de woning op dat moment zou verrekenen. Immers de woning was in de gemeenschap van goederen gevallen en was na de echtscheiding nooit daadwerkelijk aan de man geleverd en dus was de helft nog van haar en kwam haar derhalve de helft van de overwaarde toe. Dat was inmiddels een aanzienlijk bedrag geworden, gezien de enorme waardestijging die de woning sinds de datum van echtscheiding had ondergaan.
De man wilde wel de waarde met haar verrekenen, maar dan voor de waarde ten tijde van de echtscheiding. De vrouw was het hiermee oneens. Als toen de waarde was verrekend, dan had zij met dat geld een andere woning voor een deel kunnen financieren en zou ook zij nu een woning hebben die aanzienlijk meer waard was geworden. Zij was bereid de helft van de aflossingen die de man op de woning had gedaan, wat haar deel betreft, aan hem terug te betalen. Dat bleek niet zo’n groot bedrag te zijn.
Partijen konden het niet eens worden en zijn uiteindelijk naar de rechter gegaan. Deze heeft meer naar de feiten gekeken dan naar de formele situatie en was van mening dat partijen toen 18 jaar geleden zeker de bedoeling hebben gehad de woning aan de man te leveren. Zij waren alleen vergeten de daarvoor vereiste formaliteiten in acht te nemen. De waarde van de woning was volgens de rechter destijds nagenoeg gelijk aan de toenmalige hypotheekschuld. Derhalve was er volgens de rechter geen noemenswaardig bedrag te verrekenen aan overwaarde. Bovendien hadden partijen zich gedragen alsof de tussen hen bestaande gemeenschap reeds geheel was afgewikkeld. Op grond van de regels van de redelijkheid en billijkheid heeft de rechter beslist dat woning aan de man geleverd moest worden zonder enige waardeverrekening.
Bij echtscheidingen wordt wel vaker vergeten de verdeling van bepaalde goederen goed te regelen, zoals de opgebouwde pensioenrechten en aandelen in erfenissen. Een echtscheiding bij notariële akte af laten wikkelen is wat dit betreft beslist aan te bevelen. Zekerheid voorop!
