Een fusiegezin kan worden omschreven als een gezin van twee ouders, waarvan de ouders kunnen stellen dat zij ‘mijn kinderen’, ‘jouw kinderen’ en mogelijk ook ‘onze kinderen’ hebben.
Hoe als één van de ouders onverhoopt mocht komen te overlijden?
Langstlevende is de baas?
Meestal geeft men aan dat de langstlevende ouder onder alle omstandigheden de baas moet zijn. Hij/zij moet kunnen blijven wonen in het huis zo lang als de langstlevende dat zou willen en gebruik kunnen blijven maken van inboedel, auto, bankrekeningen, enzovoorts.
Bij een huwelijk is dat op grond van de wet vanzelf het geval. Bij samenwonenden is dit absoluut niet het geval.
Toch adviseer ik, zowel bij gehuwden als bij samenwoners, dat de ouders een goed testament maken. Naast een goed testament onderstreep ik ook het belang van het maken van goede huwelijksvoorwaarden respectievelijk een goede samenwoningsovereenkomst.
Alleen met een samenwoningsovereenkomst wordt de langstlevende ouder wettelijk beschermd tegenover zowel de kinderen van de ander en tegen de eigen gezamenlijke kinderen!
Mogelijk wenst een ouder dat de langstlevende partner wel in het huis mag blijven wonen, maar dat het huis - dat oorspronkelijk van hem was - uiteindelijk aan zijn eigen kinderen in eigendom moet toekomen. Of de langstlevende krijgt bijvoorbeeld het recht om in het huis te mogen blijven wonen gedurende bijvoorbeeld één jaar na het overlijden. Dit om de langstlevende de ruimte te geven om vervangende huisvesting te regelen. Ook kom je tegen dat de langstlevende het huis wel mag overnemen uit de nalatenschap tegen betaling van de waarde van het huis aan de nalatenschap. Als die waarde niet meteen behoeft te worden uitgekeerd aan de kinderen, kan aan de langstlevende het recht van vruchtgebruik over de in te brengen koopsom worden verstrekt.
Stiefkinderen moeten net zoveel mee erven als de eigen kinderen?
Regelmatig wenst men dat de stiefkinderen net zoveel mee erven als de eigen kinderen. Dit kan zijn omdat de stiefkinderen in het nieuwe gezin mee zijn opgegroeid en eigenlijk gezamenlijke eigen kinderen zijn geworden of dat men het opgebouwde vermogen als gezamenlijk ziet en men dit in gelijke mate aan alle kinderen wil laten toekomen.
Soms vindt men het een heel gedoe om ‘mijn’ vermogen en ‘jouw’ vermogen zodanig te verdelen over ‘mijn’ en ‘jouw’ kinderen, dat men voor de eenvoud kiest en wenst dat wat de langstlevende niet heeft opgemaakt, aan alle kinderen toekomt. Dit kan allemaal via een testament worden geregeld. Qua erfbelasting worden de stiefkinderen die mee erven, net zo gunstig behandeld als de eigen kinderen.
Maar hoe als de stiefouder op een gegeven moment denkt: ik heb eigenlijk niet zo’n band meer met mijn stiefkinderen en hij/zij wijzigt zijn/haar testament? De stiefouder onterft kortom de kinderen van de ander. De eigen kinderen van de stiefouder hebben dan wel van de eerst overleden stiefouder geërfd, maar de kinderen van de eerst overledene erven niet meer van de stiefouder. Is dit dan wel eerlijk? Hier is testamentair wat aan te doen.
Hoe met het erfdeel van de kinderen uit de nalatenschap van hun eerst overleden ouder?
Ervan uitgaande dat er een zogenaamd “langstlevende testament” was tussen vader en moeder, wordt het erfdeel van de eigen kinderen van hun eerst overleden ouder, stel moeder, direct opeisbaar als vader overlijdt. Dit ondanks het feit dat vader voor stiefmoeder een langstlevende testament heeft gemaakt. Stiefmoeder zal met de opeisbaarheid van die erfdelen terdege rekening moeten houden. Het kan zelfs betekenen dat zij het huis uit moet, om haar stiefkinderen hun erfdeel te kunnen uitkeren. Wellicht is het dan van belang dat er voor dit soort situaties een overlijdensrisico verzekering wordt gesloten. Ik beveel in ieder geval altijd beneficiaire aanvaarding van de erfenis van de partner aan.
Pagina’s vol
Er komen bij fusiegezinnen zoveel aspecten aan de orde, dat ik er wel krantenpagina’s vol over zou willen schrijven. Graag wil ik daarmee de schrijnende situaties voorkomen die ik regelmatig in mijn praktijk tegen kom. Maar helaas, ik moet binnen de gegunde ruimte blijven, waarvan ik elke maand dankbaar gebruik mag maken om te vertellen over mijn geweldige vak. Meer over uw specifieke situatie willen weten? Bel gerust voor een vrijblijvende afspraak: 0515-435600.
Uit de Notarispraktijk Sneeker Nieuwsblad c.s mei 2017. Deze rubriek wordt verzorgd door mr. Karin Rientjes, notaris en (scheidings)mediator te Sneek. (afbeelding credit: http://www.freeimages.com/photographer/vierdrie-46406)
