De wetgever heeft bepaald dat per 1 januari 2013 iemand met een vermogen van meer dan circa € 21.000 (in box 3) en een inkomen van minder dan € 2.200 mogelijk uit eigen vermogen moet bijdragen bij opname in een verzorgings- of verpleeghuis of voor thuiszorg. Deze regeling houdt de gemoederen behoorlijk bezig. In de politiek is recent besproken dat de eigen woning niet hoeft te worden beleend als je deze niet kunt verkopen. Men krijgt vier jaar de tijd om de woning te verkopen.
Het oneerlijke.
Waar men met name tegenaan hikt is eigenlijk niet het oneerlijke dat de buurman die geen spaarzaam leven leidde bevoordeeld wordt boven degene die dat wel deed. Nee, veeleer leeft de wens om aan de volgende generatie wat mee te kunnen geven. Door te moeten interen op het vermogen, wordt de kans kleiner dat men wat kan nalaten aan de kinderen en dat vindt men wrang. Men voelt het als straf voor het hebben van bezit.
Oplossingen.
Bekeken kan worden of via schenkingen (al dan niet op papier) en de juiste testamentaire clausules het vermogen toch veilig gesteld kan worden. Ook het (alsnog) vaststellen van de erfdelen van de kinderen in de nalatenschap van de eerder overleden ouder kan een bepaalde vermogensoverdracht bewerkstelligen en is vaak de moeite waard gebleken om - ook in het kader van de AWBZ-regeling - te regelen.
Relativeren?
Wellicht moet die eigenbijdrageplicht gerelativeerd worden. Enkele punten ter overweging:
Hoe groot is de kans op opname in een verzorgings- of verpleegtehuis in een tijd waarin het streven is ouderen zo lang mogelijk thuis te laten wonen? Vindt opname vaak niet plaats op zeer hoge leeftijd waardoor het interen, gezien de resterende levensverwachting, wel meevalt? Daar staat tegenover dat men thuis mogelijk langer op zorg aangewezen zal zijn, waarvoor ook de eigenbijdrage plicht geldt. Maar dan valt de eigen woning voor de inkomstenbelasting in box 1 en niet in box 3, welke bepalend is voor de AWBZ/WMO-bijdrage.
Komt men in aanmerking voor ouderentoeslag, dan kan het voor box 3 vrijgestelde vermogen oplopen naar circa € 50.000 per persoon. Wellicht valt u daardoor qua vermogen niet onder de eigenbijdrageregeling.
Verder, is uw inkomen écht niet hoog genoeg om tóch de eigen bijdrage te kunnen voldoen (denk niet alleen aan AOW en pensioen, maar ook aan te ontvangen rentes en lijfrenten)?
Als men vermogen heeft, wordt het doorgaans als redelijk gezien dat men een bijdrage voldoet voor kosten van wonen en voeding die men anders ook zelf zou dragen. De eigen bijdrage daarvoor - inclusief de geboden zorg - is thans maximaal
€ 2.189,20 per maand. De vraag is alleen: blijft dat zo of wordt het hoger in tijden waarin alles duurder wordt? Of krijgen wij op een gegeven moment toch de regeling van de Wet op de Bejaardenoorden weer terug van voor 1997? Deze regeling was gebaseerd op de bijstandswetgeving op grond waarvan men het hele vermogen (dus niet alleen het box 3 vermogen) moest opeten, op een klein vrijgesteld bedrag na.
Op menige voorziening wordt gekort en wordt een verdergaande eigen bijdrage gevraagd. Dat zal in de zorg wellicht niet anders zijn. Je kunt je echter ook afvragen in hoeverre het niet beter is om tóch gelden achter de hand te hebben om extra zorg te kunnen inkopen. Met andere woorden: is het wel gewenst om alles weg te schenken of de beschikking over de erfdelen van de kinderen kwijt te raken?
Uit de vele besprekingen over dit onderwerp tijdens onze inloopdagen van de afgelopen weken, blijkt dat men doorgaans graag iets voor de kinderen wil doen en het vermogen (deels) veilig wil stellen voor de kinderen, maar ook dat men daarover de beschikking wenst te houden, voor de "je weet maar nooit"- situaties. Die keuzemogelijkheden zijn er.
Inloopdagen gemist? Bel gerust voor een vrijblijvende afspraak over uw persoonlijke situatie (0515-435600).
Uit de Notarispraktijk Sneeker Nieuwsblad c.s. april 2013. Deze rubriek wordt verzorgd door mr. Karin Rientjes, notaris en (scheidings)mediator.
