Eén van de meest belangrijke aspecten bij een scheiding is het belang van de kinderen. Ouders proberen hun kinderen zo goed mogelijk voor te bereiden op wat komen gaat, maar hoe goed hun bedoelingen ook zijn, voor kinderen blijft een scheiding zeer ingrijpend. Hun oude vertrouwde leventje wordt opgebroken en dat zorgt voor onzekerheid.
Met co-ouderschap kiezen ouders voor een zorgregeling waarbij zij (nagenoeg) evenveel tijd en zorg aan de kinderen besteden. De ouders wensen met co-ouderschap in goede samenwerking de kinderen op te voeden op basis van gelijkwaardigheid.
De kinderen zien dat hun ouders als partners uitelkaar gaan, maar hebben wel een vader en moeder die allebei betrokken blijven bij alle aspecten van hun dagelijkse leven. De routine blijft er min of meer in. Voor de scheidende ouders levert deze voortzetting van de zorg het voordeel op dat zij ook kunnen terugvallen op vertrouwde routines. Verdriet en schuldgevoel over wat een echtscheiding voor kinderen teweeg kan brengen, wordt door co-ouderschap zeker beperkt.
Co-ouderschap is hard werken
Co-ouderschap impliceert dat de ouders goed met elkaar moeten kunnen samenwerken. Zij moeten goed met elkaar kunnen communiceren en over probleemoplossende vaardigheden beschikken. Men moet elkaar willen vertrouwen en kunnen overleggen en samen zaken willen regelen. Men blijft bij co-ouderschap meer afhankelijk van elkaar, want je moet er voor wat betreft de kinderen zijn voor elkaar. Niet zelden ontstaat hierdoor een inbreuk in de persoonlijke levenssfeer die vaak als ontoelaatbaar wordt ervaren. De betrokkenheid van de één wordt dan net als een niet te verkroppen bemoeizucht van de ander ervaren, zeker na een pijnlijke relatiebreuk.
Daarnaast is het belangrijk dat beide ouders dezelfde opvattingen over de opvoeding hebben. Als men tijdens het huwelijk al verschilde van mening dan zal co-ouderschap moeizaam te handhaven zijn en snel tot irritaties kunnen leiden. Denk maar aan het verschil in opvatting over eetgewoonten, bedtijd, straffen, studiediscipline en zelfstandigheid van de kinderen. Als de ene ouder daar heel strak in zit en de ander daar veel luchtiger over doet en de ouders respecteren dit niet van elkaar, dan ontstaan juist spanningen en kunnen de ouders met co-ouderschap slechter tegenover elkaar staan dan met een andere zorgregeling. Ik krijg ouders wel eens terug bij mij aan de mediationtafel om deze redenen.
Is co-ouderschap financieel wel haalbaar?
Scheiden kost veel geld. Twee huishoudens er op na houden van hetzelfde inkomen als waarvan voorheen één huishouden bestond, kost gewoon veel. De kinderen verdienen immers op beide adressen een geborgen plekje. Hun leefomgeving moet zodanig worden ingericht dat deze als continu wordt ervaren: ze blijven op dezelfde school, spelen over en weer met dezelfde vriendjes, gaan naar sport of muziekles. Is het leeftijdsverschil tussen de kinderen groter, dan zijn de kosten doorgaans ook hoger.
Wil men écht wel co-ouderschap?
Of doet men dit uit schuldgevoel over de scheiding? Kan het wel geregeld worden qua ieders werk?
Wat, als de verzorgende ouder die groei in de carrière heeft opgezegd om voor de kinderen te gaan zorgen ineens stelt: en nu is het jouw beurt om meer van mij over te nemen, want ook ik wil verder met mijn loopbaan.
Kan de ene ouder ineens wel de ouder zijn die van hem wordt verwacht als hij nooit de opvoeding van de kinderen voor het merendeel op zich heeft genomen gezien de rollenpatronen binnen het voormalige gezin? Met de hulp en bijstand van de verzorgende ouder zal dit wel kunnen gaan lukken, mits dit ook de wil van de niet verzorgende ouder is.
Wil de ouder die zich verlaten voelt co-ouderschap aanhouden om de ander niet teveel los te hoeven laten? Immers: er is bij co-ouderschap veel contact. Maar, hoe als de andere ouder een nieuwe partner met eigen opvattingen heeft met dito kinderen. Lukt het dan nog om een goede co-ouderschap in stand te houden?
Als mediator stel ik vaak: goed ouderschap hoeft niet per se co-ouderschap te zijn. Een kind is het meeste gebaat bij een goede ouder en daaraan kan op velerlei wijze invulling worden gegeven.
UIT DE NOTARISPRAKTIJK oktober 2014.
Deze rubriek wordt verzorgd door mr. Karin Rientjes, notaris - scheidingsmediator te Sneek.
