Een hypotheekschuld kan onverwachte gevolgen hebben voor uw kinderen als erfgenamen, zeker als u een verouderd testament heeft.

Huis onder water

Al kruipt de huizenmarkt langzaam uit het dal, we komen bij de afwikkeling van nalatenschappen nog wel eens tegen dat het nagelaten huis (bijna) onder water staat. Daarmee wordt bedoeld dat de hypotheekschuld hoger is dan de waarde van de woning. Dit komt bijvoorbeeld doordat in de afgelopen periode woningen soms wel met 20% in waarde zijn gedaald, terwijl intussen niet is afgelost op de hypotheekschuld. Bij de aanwezigheid van een langstlevende testament wordt vaak gedacht dat dit euvel voor de kinderen geen probleem zou moeten zijn, omdat het hele vermogen, dus ook de hypotheekschuld, naar de langstlevende overgaat en de kinderen nog niets krijgen.

Langstlevende testament helpt niet altijd

Echter, ook als de kinderen moeten wachten op hun erfdeel, kunnen zij mede-aansprakelijk zijn voor uw hypotheekschuld. Veel langstlevende testamenten gaan ervan uit dat de langstlevende zelf mag kiezen hoe de nalatenschap afgewikkeld moet worden, of dat de erflater al in het testament heeft bepaald dat alles naar de langstlevende gaat, onder de verplichting ook de schulden voor diens rekening te nemen. De laatste testamentsvorm noemen wij de zogenaamde ouderlijke boedelverdeling. Dit is een voorloper van het huidige erfrecht, waarbij de kinderen een vordering krijgen op de langstlevende ter grootte van hun erfdeel.

Waar ligt dan het probleem voor de kinderen als de langstlevende (stel moeder) stelt dat zij de hele nalatenschap onder zich houdt en ook de schulden voor haar rekening neemt? De kinderen zijn mede erfgenaam naast moeder. Het gevolg hiervan is dat zij mede eigenaar worden van de nalatenschap en dus ook van de schulden die in de nalatenschap zitten. Dat het testament uiteindelijk wordt uitgewerkt zodat moeder alles krijgt, dus ook de schulden, doet niet af aan de aansprakelijkheid van de kinderen naar de bank toe. Zij zijn samen met moeder hoofdelijk aansprakelijk voor de hypotheekschuld. Hoofdelijke aansprakelijkheid wil zeggen dat de bank een kind bijvoorbeeld voor de hele schuld aansprakelijk kan houden.

Het is dan van belang om aan de bank te vragen om de kinderen uit hun hoofdelijke aansprakelijkheid te ontslaan. Hiervoor zal doorgaans eenzelfde traject moeten worden bewandeld als bij de aanvraag van een hypotheek, met alle kosten van dien. Dit, op grond van de aanscherpte financieringsregels van de banken.

Verscherpte hypotheekregels

Het kan voorkomen dat de bank de kinderen niet wenst te ontslaan uit de hoofdelijke aansprakelijkheid, omdat de verhaalsrechten van de bank dan worden ingeperkt. Dat kan bijvoorbeeld het geval zijn wanneer het inkomen van moeder door het overlijden van vader drastisch omlaag is gegaan. Wanneer moeder de lasten niet meer kan opbrengen en het huis moet verkopen met een restschuld, dan kan de bank zich voor het tekort verhalen op de kinderen.

Verder zou de mede aansprakelijkheid van de kinderen tot gevolg kunnen hebben dat zij de financiering van een eigen woning niet rond kunnen krijgen gezien hun aansprakelijkheid voor de hypotheekschuld van de ouders.

Problemen voorkomen

Dit euvel kan worden voorkomen door een goed testament op te maken waarbij de langstlevende krachtens de wet de bezittingen maar óók alle schulden krijgt toegedeeld met een schuld aan de kinderen voor hun erfdeel. Deze mogelijkheid is ontstaan op 1 januari 2003. Dus heeft u een testament van vóór 2003 of heeft u een hypotheekschuld van enige omvang, kom gerust vrijblijvend langs om uw situatie tegen het licht te laten houden.

Voor meer informatie over het vorenstaande bel gerust: 0515-435600.

UIT DE NOTARISPRAKTIJK. Deze rubriek wordt verzorgd door mr. Karin Rientjes, notaris te Sneek.