Per 1 januari 2013 geldt een verhoogde eigen bijdrage aan zorg en zorg gerelateerde diensten (bijvoorbeeld hulp thuis) op grond van de AWBZ (Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten) en de WMO (Wet maatschappelijke ondersteuning). Het eigen vermogen in box 3 (zoals spaargeld, de recreatie woning en aandelen) zal onder omstandigheden moeten worden aangesproken.

Werking eigen bijdrage.

De eigen bijdrage ingeval van zorg met verblijf in een instelling en voor zorg thuis is verschillend. Indien sprake is van zorg met verblijf in een instelling is de eigen bijdrage maximaal € 2.189 per maand. Er is een aftrekpost voor zak- en kleedgeld. Mocht het te betalen bedrag niet geheel kunnen worden voldaan uit de eigen inkomsten, dan zal het vermogen (het zogenaamde box 3 vermogen voor de Inkomstenbelasting) moeten worden aangesproken. Vrijgesteld is een vermogen van € 21.139 voor alleenstaanden en € 42.278 voor gehuwden. Voor mensen met minderjarige kinderen en ouderen geldt een andere vrijstelling. Het betreft het box 3 vermogen dat jaarlijks aan de Belastingdienst in de aangifte Inkomstenbelasting wordt aangegeven.

Peildatum voor dit box 3 vermogen is de situatie van twee jaar geleden, dus thans 1 januari 2011. Mocht het vermogen sedertdien drastisch zijn gedaald, dan kan een verzoek worden gedaan de eigen bijdrage aan te passen.

Situatie met een eigen woning.

Een eigen woning die u zelf bewoont, valt in box 1 en niet in box 3. In die situatie is er voor wat betreft het “opeten” van de woning niets aan de hand. Zodra men evenwel naar een verpleeg- of verzorgingstehuis moet, verhuist de woning naar box 3 en zal de waarde van het huis ook moeten worden aangesproken.

De erfdelen van de kinderen.

Veelal heeft de langstlevende ouder de erfdelen van de kinderen nog onder zich. Deze erfdelen zijn in de regel gedefiscaliseerd. Dit houdt in dat de ouder fiscaal net doet alsof de kinderen geen erfdelen hebben en het gehele vermogen gewoon bij die ouder wordt belast. De erfdelen van de kinderen behoren op deze wijze derhalve ook tot het box 3 vermogen van de langstlevende ouder.

Wat te doen?

Als uw inkomsten voldoende zijn om de eigen bijdrage per maand per persoon te betalen, dan behoeft u uw box 3 vermogen niet aan te spreken en hoeft u op grond van de huidige regelgeving niets te doen. Wat de regering in de toekomst van plan is met haar bezuinigingsmaatregelen om toch de Europese 3% norm te halen is niet bekend. Niet ondenkbaar is dat de regeling verder aangescherpt zal worden waardoor het eigen vermogen nog meer aangesproken zal moeten worden. Zeker gezien de grote relatief kapitaalkrachtige babyboom-generatie, met haar zorgbehoefte, die thans de pensioengerechtigde leeftijd bereikt .

Aan te bevelen is dat u in ieder geval uw testamenten laat nazien op de juiste opeisbaarheidsclausules voor wat betreft de erfdelen van de kinderen of dat u een testament maakt waarin goede regelingen zijn opgenomen, zodat de kinderen hun erfenis niet zien verdwijnen via de eigen bijdrage regeling voor de AWBZ.

Bij opengevallen nalatenschappen is het aan te bevelen om de hoogte van de erfdelen van de kinderen vast te stellen als dat nog niet is gedaan. En: tref een passende opeisbaarheidsregeling zodat deze erfdelen niet aangesproken worden in het kader van de AWBZ.

Overweeg schenkingen (al dan niet op papier) te doen aan de kinderen en/of betaal de kinderen hun erfdelen uit.

Laat berekenen of het zinvol is het huis op naam te zetten van de kinderen. In de regel zal dit niet snel het geval zijn, gezien de fiscaliteiten.

Neem in de afweging mee: wat is de kans dat u een beroep op de AWBZ/WMO moet gaan doen en kan het (fiscaal) uit, mede gezien uw leeftijd, om thans allerlei regelingen te treffen?