Dorpsbelangen, voetbalverenigingen, Oranjeverenigingen en alle andere goede doel instellingen, hoedt je?

Per 1 juli a.s. treedt de Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR) in werking. Deze wet is bedoeld om wanbestuur, misbruik van positie, niet goed op de kas passen en ander ongewenst gedrag binnen besturen te voorkomen. Veel verenigingen en stichtingen vragen zich af of zij nu met spoed hun statuten moeten aanpassen. Besturen voelen zich opgeschrikt door de berichten die zij hierover ontvangen. Is dit terecht?

Ik kan wat dit betreft kort zijn: het is altijd van belang de statuten en bestuurs- en gedragslijnen binnen de organisatie netjes op orde te hebben, maar dat alles meteen per 1 juli a.s. voor elkaar moet zijn, dat valt wel mee.

De WBTR verankert nu in de wet wat naar mijn mening vrij logisch is. Wetgeving die er voor de BV en de NV al was, wordt nu ook van toepassing op verenigingen, stichtingen, coöperaties en de onderlinge waarborgmaatschappij.

Ik noem in het kort voor de vereniging en de stichting een aantal van de aandachtspunten.

1. Belet en ontstentenis regeling

Bij de eerstvolgende statutenwijziging - dus niet meteen al vóór 1 juli aanstaande - dient in de statuten een regeling te worden opgenomen als er sprake is van belet (tijdelijke afwezigheid) of ontstentenis (permanent defungeren) van een bestuurslid. Ook dient er een regeling te worden opgenomen hoe te handelen als het hele bestuur ineens opstapt. Dit geldt ook voor de situatie als de vereniging of stichting een raad van toezicht of raad van commissarissen heeft. Mogelijk is hiervoor reeds in de bestaande statuten een regeling opgenomen. Ben jij bestuurder, dan beveel ik aan dit even te checken.

2. Tegenstrijdig belang regeling

De WBTR schrijft voor dat een bestuurder of toezichthouder niet mag deelnemen aan besluitvorming waarbij hij een persoonlijk belang heeft dat tegenstrijdig is met het belang van de vereniging of de stichting. Denk bijvoorbeeld aan de aannemer die bestuurder is van de vereniging en zich ervoor sterk maakt dat zijn bouwbedrijf het clubhuis mag verbouwen zonder dat het bestuur ook elders offertes aanvraagt. Elke regeling in de huidige statuten die hiermee strijdig is, werkt vanaf 1 juli a.s. niet meer. Elke beslissing die in strijd met de nieuwe wet wordt genomen, is vernietigbaar. Dit kan hele vervelende gevolgen hebben.

3. Behoorlijk bestuurder/toezichthouder zijn

Bij het vervullen van jouw taak als bestuurder, dien jij gericht te zijn op het belang van jouw vereniging of stichting. Ontstaat er schade door onbehoorlijk bestuur dan kan jij daarvoor, met name bij grove schuld en opzet, aansprakelijk gesteld worden. Een logische gedachte. Je kan zelfs aansprakelijk gesteld worden voor de handelswijze van het gehele bestuur! Fraude en ernstig taakverzuim, ook van jouw medebestuurders, dien je te voorkomen. Denk aan naleving van de privacy wetgeving. Zorg dat jou geen verwijt treft. Zorg bijvoorbeeld dat bij elke bestuursvergadering de penningmeester een uitdraai van alle bankafschriften met het gehele bestuur deelt. Immers, vertrouwen is niet iets wat er is, maar iets wat je telkens moet laten zien of bewijzen. Ook voor toezichthouders wordt via de WBTR hun aansprakelijkheid voor onbehoorlijk toezicht nadrukkelijker in de wet verankerd. Ook hier geldt dat elke toezichthouder mede aansprakelijk kan worden gesteld voor het handelen van zijn mede-toezichthouders, tenzij men zich voldoende kan disculperen.

4. Begrenzing van meervoudig stemrecht

Een bestuurder mag niet meer stemmen uitbrengen dan alle bestuurders tezamen. Dit om te voorkomen dat één bestuurder zijn zin kan doordrukken. Bestaat een bestuur bijvoorbeeld uit drie leden, waarvan er één is verhinderd en staat in de statuten dat het besluit van de voorzitter bepalend is, dan zou deze regeling in strijd met de nieuwe wet zijn.

Er zijn meerdere wijzigingen die de WBTR met zich meebrengt. Nu deze wet de laatste tijd behoorlijk onder de aandacht van de besturen is gebracht, beveel ik aan de oude statuten toch maar eens af te stoffen en ermee naar de notaris te gaan. Ook dit getuigt van goed bestuur.

Meer weten?

Neem contact op. Met een luisterend oor voor je verhaal, oog voor jouw situatie en een neus voor het juiste advies staan we je graag doelgericht en betrokken bij.