Ruzie erfenissen? Voorkomen is beter dan genezen.

Veel ruzies bij erfenissen komen vaak voort uit onvrede uit het verleden. Verwacht je dat bij de verdeling van jouw erfenis de vlam in de pan kan slaan tussen je erfgenamen? Zorg dan op tijd voor een goed testament. Dit kan de ergste pijn verzachten. Bovendien, het zou toch zonde zijn als de erfenis op gaat aan de kosten van juridisch gesteggel?

Zelf bij testament de boel verdelen?
Bij de verdeling van een erfenis heeft elke erfgenaam een vetorecht. Elke erfgenaam moet meewerken aan de verdeling. Vooral bij de verdeling van inboedel kunnen de emoties hoog oplopen, terwijl de inboedel eigenlijk niet meer waarde heeft dan marktplaatswaarde. De verdeling daarvan kan de afwikkeling van de nalatenschap behoorlijk vertragen, waardoor de erfgenamen niet aan de ontruiming en verkoop van de woning toekomen. Dit, terwijl een vlotte verkoop van belang kan zijn, omdat de kosten en (hypotheek) lasten van het huis intussen wel doorlopen (ten laste van ieders erfdeel).

Je kunt in je testament opnemen aan wie bepaalde goederen moeten toekomen en ervoor zorgen dat er een goede executeur is benoemd, die zorgt dat die goederen bij de bedoelde persoon terechtkomen. Dit voorkomt veel oponthoud en geruzie. Dat er wellicht daarna nog wel eens onderlinge gevoeligheden blijven, dat is nooit helemaal te voorkomen.

Een lastig kind onterven? Wellicht niet doen.
Je kunt je kind onterven, maar het kind hoeft dit niet te accepteren. Het kind kan toch een deel van de erfenis krijgen in de vorm van een bedrag in geld door een beroep te doen op zijn/haar legitieme portie. De waarde daarvan is gelijk aan de helft van wat het kind anders zou hebben gekregen. Als een kind vijf jaar lang niet aangeeft of hij een beroep op zijn legitieme wil doen, is zijn onterving definitief.

Om deze onzekerheid voor de andere erfgenamen weg te nemen, zou je het onterfde kind een bedrag ter grootte zijn legitieme portie kunnen toekennen. Het onterfde kind heeft dan geen recht op de spullen in de nalatenschap. Als je de executeur ook tot afwikkelingsbewindvoerder benoemt dan kan die de regie over de erfenis nemen en de boel afwikkelen zonder 'last' van het onterfde kind te hebben.

Kind onterven, maar de kleinkinderen in zijn plaats stellen?
Als je relatie met één van de kinderen niet goed is, kun je overwegen om diens kinderen (jouw kleinkinderen) in zijn plaats te laten erven. Het onterfde kind kan dan nog steeds zijn legitieme portie opeisen, maar door in het testament te bepalen dat hij dan zijn legitieme deel maar moet halen bij zijn eigen kinderen, kan dat een drempel voor hem vormen om een beroep te doen op zijn legitieme portie.

Geef het lastige kind iets meer dan het minimum.
Een onterfd kind kan uit boosheid proberen om een lange kostbare discussie aan te gaan met de erfgenamen over alle giften die zij wel niet hebben gehad. Deze giften spelen namelijk een rol bij het bepalen van de hoogte van zijn legitieme portie. Door het kind bij testament net iets meer te geven dan zijn legitieme portie, zou mogelijk deze discussie beperkt kunnen worden, gezien het psychologisch effect dat van een dergelijk extraatje uit zou kunnen gaan.

Ons vak is een en al mensenwerk. Dat maakt het ook zo boeiend.