Situatie toen is niet de situatie nu...

Heeft u bij het wijzigen van uw testamenten ook gedacht aan het controleren van uw verzekeringspolis(sen)? Dit kan wel eens heel belangrijk zijn.

Twee casussen ter verduidelijking
De levensverzekering:
Ik noem twee fictieve namen: Henk en Els. Henk is gescheiden. Tijdens zijn huwelijk had hij een levensverzekering afgesloten op zijn leven om zijn echtgenote en vervolgens zijn kinderen goed beschermd achter te laten.

Na de echtscheiding is Henk gaan samenwonen met Els. Henk wenste Els ook goed te beschermen en liet een samenlevingsovereenkomst opstellen en een testament waarin hij haar benoemde tot enige erfgename. Hij onterfde zijn kinderen.

Els en Henk hadden samen een woning gekocht. Bij het overlijden van Henk stond de woning onder water. Henk dacht dat hij ook Els wel goed beschermd had, omdat zijn levensverzekering de woning bijna hypotheekvrij zou maken. Henk dacht dat de uitkering uit de verzekering aan Els toe zou komen, omdat zij zijn enige erfgename was.

De kinderen van Henk eisten evenwel de verzekeringsuitkeringen op, want zij waren de begunstigden volgens de polis. Daarin stond een standaardbegunstiging: eerst zou de uitkering toevallen aan de verzekeringnemer (Henk, maar die was overleden), daarna aan zijn echtgenote (die had hij door de echtscheiding niet meer), dan aan zijn kinderen en tenslotte als die er niet meer waren, aan zijn erfgenamen (zijnde Els).

Naar de letter van de polis hebben de kinderen gelijk. Verder geldt dat de bedoeling die de erflater had bij het afsluiten van de polis als doorslaggevend. De polis was afgesloten tijdens het huwelijk met de bedoeling echtgenote en kinderen te voorzien van voldoende financiële middelen. Er was geen echtgenote meer, wel een samenwonende partner, maar zij kan niet worden gelijkgesteld met een echtgenote, dus waren de kinderen gerechtigd tot de uitkering. Dit komt doordat de rechten uit de polis niet tot de nalatenschap behoren en dus dekt het testament niet de uitkering van de polis. De in de polis vermelde begunstiging is doorslaggevend.

Een soortgelijke casus heeft dit jaar ons hoogste rechtscollege gehaald. De Hoge Raad gaf de kinderen in beginsel gelijk, maar oordeelde dat het naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onder omstandigheden onaanvaardbaar kan zijn om de polis strikt naar de letter uit te leggen. Gezien de specifieke omstandigheden die hier speelden, oordeelde de rechter dat de verzekeringsuitkering toch aan de samenwonende partner moest worden uitgekeerd.

Indien van de bepalingen in de polis wordt afgeweken, dan komt dit doorgaans door een rechterlijke uitspraak. Men dient zich ervan bewust te zijn dat in de praktijk niet snel van de bepalingen in de polis wordt afgeweken.

De begrafenisverzekering

In een vergelijkbare casus had een gescheiden moeder haar kinderen tot enig erfgenamen benoemd, maar niet de polis van haar uitvaartverzekering aangepast. Daarin stond als eerste begunstigde de naam van haar ex, dan haar kinderen en dan haar erfgenamen. Toen moeder overleed betaalden de kinderen haar uitvaartkosten uit de erfenis van hun moeder. De vader vond dat hij recht had op de uitkering uit de polis, omdat hij als eerste begunstigde stond vermeld. De kinderen vonden dit niet terecht, omdat de polis was bestemd om de kosten van de uitvaart te betalen.

De rechtbank gaf de kinderen gelijk. Moeder had geen andere bedoeling met de polis dan hiermee de kosten van haar uitvaart te dekken. Vader werd daarom verplicht om de uit de verzekering ontvangen € 4.944 aan de kinderen over te maken.

Moraal van het verhaal

Laat de rechter er niet aan te pas moeten komen indien vermoed wordt dat de polis niet meer de wil van de erflater aangeeft. Stof derhalve om de 3 à 5 jaar niet alleen uw testamenten af, maar óók uw polissen! Er is nl. niets zo veranderlijk als de mens en de wet.

Meer weten? Bel ons gerust 05151-435600 of stel uw vraag per email: info@rientjesnotariaat.nl

Sneeker Nieuwsblad december 2018.
De rubriek wordt verzorgd door mr. Karin Rientjes, notaris-mediator te Sneek.